Yerel bir kilisede düzenli olarak vaaz ve ders veren biri olarak, neredeyse her gün vaaz hazırlığının bir yönü üzerinde çalışıyorum. Paylaştığım her mesajda olmasını istediğim bazı unsurlar bulunuyor. Zaman zaman genç erkeklerle çalışma fırsatım oluyor. Onlara rehberlik ederken, mesajlarının bu unsurlara sahip olmasını sağlamaya çalışıyorum. Yakın bir zamanda bir ‘İlahiyat Panelinde’ hizmet etmem istendi. O panelde görevim, bazı adaylar tarafından verilen vaazları değerlendirmekti. Vaazları bu nitelikler açısından değerlendiriyorum.
Kaçınılması Gereken Bir Tehlike
Bu tür bir eleştiri şu anki çalışma alanımda normal olduğundan, sadece vaazı değerlendirmek ve vaazdan ders çıkarmamak benim için kolay ve doğal olurdu. Buna karşı en iyi savunma duadır. Hem kendi vaazlarıma hazırlanırken hem de başkalarının vaazını dinlerken dua etmem gerektiğini bilirim.
Vaazı Değerlendirme, Görevler ve Kilise Üyeleri
Tüm Hristiyanlar pastör veya kilise kurucusu olmayacak, ancak tüm Hristiyanlar, Tanrı Sözü ile kürsüden duyurulan teolojik sözler ayrım yapabilen kilise adamları ve kadınları olmalıdır. Kilise üyelerinin, cemaate sağlam öğretinin verilmesi konusunda bazı sorumlulukları bulunmaktadır. Bu konuda bazı yollar vardır.
Sağlam öğretişte bulunabilecek pastörleri arayın
Sağlam bir öğretiş modeli oluşturmak için, sadece ‘gerçeği’ doğru bir şekilde paylaşan insanları kürsüye çıkarmak gerekir (1. Ti. 3:2; 2. Ti. 2:15). Bu kişilerin sadece konuşma yeteneğine sahip kişiler olduğu anlamına gelmez. Birçok pastör her hafta Tanrı’nın Sözü üzerinde çalışmakla beraber yılların deneyiminden sonra yetenekli vaizler haline geliyor. Tüm vaizler Kutsal Yazılara boyun eğmelidir. Pastörünüzü iyi haberi duyurması için dua edin ve onu teşvik edin. Pastörün vaaz hazırlığı sırasında dua etmesi gerektiği gibi, cemaati de onun için dua etmelidir. Benzer şekilde, kendinizle beraber cemaatin her Pazar Tanrı’dan işitmeye hazır olması için dua edin. Tanrı Sözü’nü size açıklayan pastöre bunun için teşekkür edin ve teşvik ederek onu onurlandırın.
Sağlam öğretiden sapan pastörünüzle yüzleşin
Mesajında yetersiz kalan pastör, hemen eleştiri yağmuruna tutulmamalıdır. Ancak vaazın içeriği konusunda tüm cemaat dikkatli olmalıdır. Pastör, vaaz hazırlığına yeterli miktarda zaman ayıramayacak kadar meşgul veya dikkati dağılmış olabilir. Sorunun nedeni buysa, diğer görevlilerin de sorumlulukları üstlenmesi sağlanmalıdır. Böylece pastör, Kutsal Yazıları incelemek ve vaazları uygun bir şekilde hazırlamak için gerekli zamanı bulabilir.
Sağlıklı Vaazların Özellikleri
Sağlıklı vaazlar genellikle ruhsal açıdan sağlıklı olan pastörler tarafından paylaşılır. Sağlıklı bir vaaz, altı temel unsur içerir. Bu altı unsuru içeren vaazlar, genellikle sağlıklı vaaz olarak kabul edilir.
1. Sağlıklı bir vaaz, doğru açıklama içerir.
Bu nokta, tüm güncel vaaz biçimlerine karşı çıkmak değil, sadece güncel mesajların bile doğru bir açıklama içermesi gerektiğini söylemektir. Yani, Kutsal Kitap’ın bir ayeti veya bölümü, odaklanılan açıklama ile aynı noktayı belirtmelidir. Pastör, Kutsal Yazıların her bir bölümünü kendi bağlamında yorumlamak için dikkatli çalışmalıdır. Böylece vaaz edilen bölüm veya desteklemek için kullanılan referanslar bağlamdan koparılmaz.
2. Sağlıklı bir vaaz Kutsal Kitap’a dayalıdır.
Bir pastör, yorum düzeyinde incelemeyi bırakmamalıdır. Ayrıca Kutsal Kitap’ın hikâyesine uygunluğunu gösterebilmelidir. Bölümün o hikâyeye ne gibi katkılar sağladığını ve hikâyenin diğer bölümlerin anlatılarını nasıl çeşitlendirdiğini dile getirmelidir. Bu uygulama Kutsal Kitap’a dayalı teoloji olarak bilinir.
Kutsal Kitap’ın üst anlatısı oldukça basittir (çoğu onu Yaratılış, Düşüş, Tövbe, Yenilenme çizgileriyle anlar). Bu nedenle bir vaaz, eldeki bölümün üst anlatıya nasıl uyduğunu gösteren kısa bir özet içerebilir. Bölüm, tüm hikâyeyi de gösteriyor olabilir. İncil yazarlarının birlikte çalıştıklarını ve sonraki yazarların çoğunun öncekilerden referans aldığını unutmayın. Bu nedenle bir bölümü yorumlamanın en iyi yolu, onu diğer bölümlerin ışında okumaktır. Böylece Kutsal Kitap’ın kendisini referans almış oluruz.
3. Sağlıklı bir vaaz Mesih merkezlidir.
Doğru bir şekilde uygulanan Kutsal Kitap teolojisi, İsa’nın kimliğini ve hizmetini ortaya çıkaracaktır. Doruk noktasını Mesih’te bulmayan hiçbir vaaz, Hristiyan vaazı olarak tanımlanamaz. Mesih’in çarmıhtaki işini vurgulamayan bir vaaz, insanları sadece ahlaki bir girişime teşvik edecektir. Bir pastör, İsa’nın kurtuluş ve yargı mesajlarını, kurbanlık sistemindeki kâhinlik uygulamalarını ve Davut’un tahtına oturacak krallık vaatlerini nasıl yerine getirdiğini göstermelidir. Ayrıca Mesih’teki kurtuluşun, yalnızca O’na iman yoluyla ve yalnızca lütufla nasıl güvence altına alındığını ve Mesih’in ölümden dirilişiyle günahın nasıl yenildiğini göstermelidir.
4. Sağlıklı bir vaaz müjdeleme için gereklidir.
Vaaz, orada bulunan inançsızlar için değil, imanlılar ve özellikle kilise üyeleri içindir. Pastör, tüm dinleyicilerinin imanlı olduğunu varsaymamalıdır. Bu nedenle, Müjde’nin işaretlerini ve iyi habere iman ve tövbe ile karşılık vermeyi açıklamaya gayret göstermelidir. Orada bulunan herkes Hristiyan olsa bile, pastör cemaate neyin önemli olduğunu hatırlatmalıdır (1. Ko. 15:3).
Müjde, vaazın ve kilise hizmetinin kendisinin merkezinde olmalıdır. Müjde, Tanrı’nın halkının bir araya gelme nedeni olmalıdır. Pastör, her vaazında müjdeyi ilan ederek, iyi haberin nasıl paylaşılacağını ve her imanlının Tanrı Sözü’nde nasıl derinleşebileceğini göstermelidir.
5. Sağlıklı bir vaaz doktrin açısından sağlamdır.
Her vaazın uygun Kutsal Kitap teolojisini kullanması gerektiği gibi, sistematik teolojiyi de doğru bir şekilde kullanması gerekir. Her vaaz, vaizin doktrinel konularına dair ipuçları içermelidir. Bazıları daha kabul edilebilir ve bilinen konular olurken, diğerleri daha tartışmalı konular olacağından, her durumun aynı derinlikte incelenmesi gerekmez. Her bir temaya nasıl yaklaşılacağını belirlemek için pastörün cemaatini iyi tanıması gerekir.
Kutsal Kitap teolojisi, ‘Bu konu, Kutsal Kitap’ın hikâyesi boyunca nasıl geliştirilir?’ sorusunu sorarken, sistematik teoloji, ‘Kutsal Kitap’ın bu konudaki öğretilerinin tümü nedir?’ sorusunu yöneltir. Açıklayıcı bir vaazın metni doktriner bir konu içerdiğinde, kişinin bu konudaki duruşunu açıkça ifade etmesi genellikle iyi bir fikirdir. Yorum, doktrini belirler, tersi geçerli değildir. Bazıları doktrinin sadece akademisyenler için olduğunu iddia etse de, bir vaiz zengin teoloji ile uygulama arasında gerçekte bir ayrım olmadığını Kutsal Kitap’tan göstermeye çalışmalıdır.
6. Sağlıklı bir vaaz bağlamsal olarak uygulanabilir.
Hristiyan uygulamalarına değinilmişken, sağlıklı bir vaaz dinleyicilerine Kutsal Kitap’taki gerçeklerin günlük yaşamlarında nasıl uygulanması gerektiğini göstermelidir. Uygulama hakkında düşünmenin bir yolu şudur: Kutsal Kitap’ı hayatımıza uygulamamız kısmen önemlidir, ancak hayatlarımızı Kutsal Kitap’a uygulamamız büyük önem taşır. Yani Kutsal Kitap’ı önceliklerimize uygun bir şekilde yerleştirmeye çalışmamalıyız, bunun yerine hayatımızın önceliklerini Kutsal Kitap’a göre yeniden şekillendirmeliyiz. Bu şekilde bir vaaz ile, imanlı Kutsal Kitap’taki dünya görüşü ile uyumlu hale getirilmelidir. Dinleyiciler, vaazı itaatkâr bir şekilde kendi durumlarına farklı şekilde uygulayabilir. Bu nedenle, bir metnin uygulanabileceği her yolu listelemeye çalışmak yerine, okuyuculara bölümün doğru yorumunun nasıl yapılacağına dair birkaç öneride bulunmak daha yararlı olacaktır.
Sonuç olarak vaaz vermek, zor bir iştir. Kilisedeki hizmetin yapısı bile, o kilisede vaaz etmenin önemi ve Kutsal Kitap hakkında ne düşünüldüğü hakkında bilgi verebilir. Sağlıklı vaazlar, sağlıklı kiliselerin güçlü bir göstergesidir. Vaizler, kilisenin haftalık toplantılarında düzenli olarak sağlıklı ve açıklayıcı vaazlar geliştirmeye ve sunmaya çalışmalıdır. Kilise üyeleri ise, pastörleri için dua etmeli ve vaazın kilise yaşamında neden öncelikli olduğunu anlamaya çalışmalıdır.
KAYNAKÇA: What Is a Healthy Sermon? | ABWE | Missions Resources
